Hartkloppingen, ademhalingsproblemen, duizeligheid, misselijkheid en een gevoel van naderend onheil. Dit zijn symptomen die je waarschijnlijk associeert met een hartaanval, en dat is terecht. Maar wist je dat deze symptomen ook kunnen wijzen op een paniekaanval? Het is niet altijd eenvoudig om te bepalen wat er aan de hand is, vooral als je geen geschiedenis van hartproblemen of paniekaanvallen hebt.
Volgens Dr. Andrew Klein, cardioloog bij Piedmont Heart Institute in Atlanta, kan het voor patiënten erg lastig zijn om het verschil te zien. “Sommige symptomen kunnen heel, heel erg op elkaar lijken,” legt hij uit.
Zodra je last hebt van pijn op de borst, ademhalingsproblemen of andere alarmerende klachten, is het altijd verstandig om naar de spoedeisende hulp te gaan. Artsen zullen je onderzoeken en, indien nodig, doorverwijzen naar een cardioloog. Maar hoe weet je nu of je een hartaanval of een paniekaanval hebt?
De verschillen tussen een hartaanval en een paniekaanval
Hartaanvallen en paniekaanvallen delen veel symptomen, maar er zijn ook verschillen. Een hartaanval treedt op wanneer de bloedtoevoer naar de hartspier wordt geblokkeerd, meestal door een verstopping van een slagader.
Dit kan plotseling gebeuren, maar ook geleidelijk aan beginnen met milde pijn of ongemak op de borst dat erger wordt. Soms komen de symptomen zelfs en gaan ze weer weg voordat je uiteindelijk een echte hartaanval krijgt.
Paniekaanvallen daarentegen beginnen vaak met een plotseling gevoel van intense angst of een overweldigende angst om de controle te verliezen of dood te gaan. Daarnaast kunnen symptomen zoals beven, tintelingen, gevoelloosheid, hyperventilatie en een gevoel van ontkoppeling voorkomen. Dit blijkt uit gegevens van de Mayo Clinic.
Hartaanvallen vs. paniekaanvallen: hoe voelen ze anders aan?
Hoewel beide aandoeningen een aantal overeenkomende symptomen hebben, voelen ze niet altijd hetzelfde aan. Een hartaanval, veroorzaakt door een blokkade of storing in de hartfunctie, kan gepaard gaan met druk, beklemming of een drukkend gevoel op de borst.
Bij een paniekaanval is het gevoel vaak meer chaotisch: een plotselinge piek in angst, een snelle hartslag en soms het gevoel dat je lichaam in een “vecht- of vluchtreactie” komt. Het kan aanvoelen alsof je een hartaanval hebt, maar er is geen daadwerkelijke hartbeschadiging aanwezig.
Volgens Dr. Patrick Flaherty van Arkansas Heart Hospital wordt een paniekaanval vaak als een “uitsluitingsdiagnose” gezien, wat betekent dat artsen eerst tests doen om een hartprobleem uit te sluiten voordat ze angst als oorzaak overwegen.
De overlappende symptomen
Veel van de symptomen van zowel hartaanvallen als paniekaanvallen overlappen, wat de verwarring verklaart. Symptomen zoals pijn op de borst, hartkloppingen, duizeligheid, zweten en kortademigheid kunnen bij beide aandoeningen voorkomen.
Dit is waarom het belangrijk is om altijd medische hulp in te schakelen wanneer je deze symptomen ervaart, zelfs als je vermoedt dat het “alleen maar” een paniekaanval is. Zoals Dr. Klein aangeeft: “Het is altijd beter om voorzichtig te zijn.”
Een veelvoorkomende klacht die patiënten met zowel hartaanvallen als paniekaanvallen rapporteren, is pijn op de borst. Bij een hartaanval voelt deze pijn vaak meer aan als een beklemmend of drukkend gevoel, terwijl de pijn bij een paniekaanval meestal gepaard gaat met een snelle hartslag en een gevoel van naderend onheil.
Hoe kun je het verschil herkennen?
Er zijn een paar kenmerken die kunnen helpen om het verschil tussen een hartaanval en een paniekaanval te herkennen. Bij een hartaanval kun je pijn of ongemak ervaren in andere delen van het lichaam, zoals de kaak, nek, armen, rug of schouders. Dit soort uitstralende pijn komt minder vaak voor bij een paniekaanval, waarbij de pijn zich meestal op de borst concentreert.
Ook wanneer en hoe je de symptomen ervaart, kan een aanwijzing geven. Een paniekaanval kan worden veroorzaakt door een emotioneel stressvolle situatie, maar dat is niet altijd het geval. Hartaanvallen daarentegen kunnen optreden na fysieke inspanning, zoals het beklimmen van een trap, wat minder vaak voorkomt bij paniekaanvallen.
Daarnaast is overmatig zweten, vooral als de omgevingstemperatuur niet hoog is, vaak een teken van een hartaanval. Volgens Dr. Klein is dit een alarmsignaal, vooral als het gepaard gaat met kortademigheid.
Stress en angst: hoe beïnvloeden ze je hart?
Stress kan een enorme impact hebben op je lichaam, en je hart is daarop geen uitzondering. Hoge bloeddruk door stress kan leiden tot kortademigheid en pijn op de borst. Hoewel een paniekaanval meestal geen hartaanval veroorzaakt, kan chronische stress en hoge bloeddruk wel je risico op een hartaanval of beroerte verhogen.
Een ander interessant fenomeen is stresscardiomyopathie, ook wel bekend als het ‘gebroken hart syndroom’. Dit gebeurt wanneer iemand een plotselinge, intense stressfactor ervaart die zorgt voor abrupte veranderingen in het hart en de hartspier verzwakt. “Dit kan voorkomen na een traumatische gebeurtenis, zoals het verlies van een dierbare,” aldus Dr. Klein.
Wanneer moet je medische hulp inschakelen?
Bij pijn op de borst of kortademigheid is het altijd verstandig om medische hulp in te schakelen. Een routinecontrole kan een elektrocardiogram (EKG) en bloedtesten omvatten om eventuele hartproblemen uit te sluiten. Zoals Dr. Flaherty zegt: “We gebruiken angst vaak als een uitsluitingsdiagnose nadat we alles hebben uitgesloten.”
Het is ook belangrijk om een goede relatie op te bouwen met een huisarts en, als je last hebt van angst of paniekaanvallen, een psychische zorgverlener in te schakelen. “Je moet voor beide zaken zorgen,” zegt Dr. Klein. “We kunnen voor het fysieke deel zorgen, maar je moet ook het mentale aspect aanpakken om je kwaliteit van leven en levensduur te verbeteren.”
Wat vind jij? Heb jij ooit een paniekaanval meegemaakt die je verwarde met iets ernstigers? Laat het ons weten door een reactie op Facebook achter te laten.
