De feestdagen naderen snel en velen verheugen zich op een huis vol lichtjes, een rijk gevulde tafel en de geur van een goede fles wijn. Het zijn die magische momenten waarin je even ontsnapt aan de dagelijkse drukte. Maar bij sommige gezinnen hangt er helaas ook iets anders in de lucht: irritatie en ongemak. Voor veel mensen vormen schoonouders een bron van frustratie tijdens deze ogenschijnlijk gezellige tijd.
Voor Jan en Trudy, mijn schoonouders, lijkt het namelijk een onuitputtelijke sport om kritiek te leveren op werkelijk alles. Van het eten tot aan de wijn, niets lijkt ooit goed genoeg. Zodra de tafel gedekt is, volgt er een opmerking als: “Misschien moet je het volgend jaar wat simpeler houden.” Of Trudy die fijntjes zegt: “Deze wijn is wel heel bijzonder, maar iets klassieks doet het vaak beter.” Hoewel het verpakt klinkt als advies, voelt het als een dolksteek voor iemand die zijn best doet.
Verpakt commentaar en verborgen spanningen
Het is niet alleen de kritiek die het ongemakkelijk maakt, maar vooral de manier waarop die kritiek wordt gebracht. Trudy beheerst de kunst van het passief-agressieve compliment als geen ander. “Wat een mooi servies, gebruik je dat vaak of blijft het meestal in de kast?” vraagt ze met een bijna onschuldige glimlach. Haar blik laat echter weinig aan de verbeelding over. Het zijn opmerkingen die je niet kunt negeren en die je sfeer steeds opnieuw onderuithalen.
Na het eten wordt het vaak nog erger. Je zit op de bank, een glas wijn in de hand, terwijl ontsnappen onmogelijk is. Jan opent standaard een discussie over de politiek, waarvan iedereen weet dat het eindeloos zal duren. Het maakt niet uit wie er aan tafel zit, hij blijft praten. Trudy doet ondertussen haar eigen beklag over hoe dit jaar in haar ogen niet perfect verliep. Een ontspannen sfeer is ver te zoeken.
Verplicht glimlachen en ongemakkelijke momenten
Je blijft zitten, knikkend en glimlachend, terwijl je in je hoofd vluchtplannen bedenkt. Wat als je plotseling migraine krijgt? Of je telefoon overgaat met een zogenaamd dringend probleem? Maar dat kun je natuurlijk niet maken. Je wilt de feestdagen niet verpesten. Dus blijf je zitten, wachtend op het moment dat het sociaal acceptabel is om je jas te pakken en weg te gaan. Ondertussen kook je van binnen, terwijl je uiterlijke rust bewaard blijft.
Mijn vriendin Eva lijkt de situatie totaal anders te zien. “Ze bedoelen het niet slecht,” zegt ze vaak als ik haar mijn frustraties uitleg. Voor haar zijn het gewoon haar ouders, en kritiek hoort erbij. Ze haalt haar schouders op en voegt er kalm aan toe: “Laat het los.” Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan als jij degene bent die het gevoel heeft onder een vergrootglas te liggen. Wat voor haar normaal is, voelt voor mij als een jaarlijkse test die ik nooit doorsta.
Een probleem waar velen zich in herkennen
Ik ben me er bewust van dat ik niet de enige ben die dit soort ongemakkelijke momenten beleeft tijdens de feestdagen. Voor veel mensen zijn schoonouders of andere familieleden een constante bron van stress. Ze geven ongevraagd hun mening, maken dubbelzinnige opmerkingen en vergeten dat het doel van deze dagen vooral gezelligheid en ontspanning zou moeten zijn. Iedereen doet zijn best om het perfect te maken, maar het levert alleen maar extra druk op.
Toch vraag ik me soms af: kan het niet anders? Waarom blijven we vasthouden aan tradities die voor meer spanning dan vreugde zorgen? Waarom kunnen we de feestdagen niet vieren zoals we dat zelf willen? Een kerst met alleen de mensen die je energie geven en je waarderen zoals je bent. Geen geforceerde gezelligheid, maar oprechte momenten van plezier met vrienden en familieleden die je zelf uitkiest.
Een andere aanpak
Misschien moet het dit jaar anders. Eerlijk zijn tegen Eva en aangeven dat ik het niet langer trek om elk jaar hetzelfde patroon te herhalen. De feestdagen zouden een moment van vreugde en rust moeten zijn, niet van kritiek en frustratie. Of misschien moet ik gewoon leren om het gedrag van Jan en Trudy minder persoonlijk te nemen. Het blijft tenslotte mijn huis, mijn kersttafel en mijn feestdagen.
Wat er ook gebeurt, dit jaar ga ik proberen om niet toe te geven aan de negativiteit. De feestdagen zijn te waardevol om te laten verpesten door een paar ongemakkelijke opmerkingen en gespannen blikken. Ik ga genieten van de lichtjes, het heerlijke eten en vooral de kleine momenten die de decembermaand zo bijzonder maken. En als Jan en Trudy weer beginnen? Dan knik ik vriendelijk, lach ik beleefd en tel ik stiekem af tot het moment dat ik weer opgelucht adem kan halen.
Het ultieme doel: genieten
De feestdagen zouden moeten draaien om warmte, plezier en het creëren van mooie herinneringen. Of je nu een tafel vol familieleden hebt of kiest voor een kleinere, intiemere setting: laat je kerst niet verpesten door andermans kritiek. Soms is het beter om te glimlachen, je schouders op te halen en te proosten op je eigen geluk. Want uiteindelijk zijn het jouw feestdagen en jouw regels.
Wat is jouw ervaring met je schoonouders en/of schoonfamilie, deel het met ons in een reactie op Facebook.
