Marianne (61) kijkt verbaasd naar het bonnetje in haar hand. “Drie euro voor één oliebol?” Haar middagje kerstinkopen kreeg een bittere nasmaak toen ze de prijs zag van iets wat ooit een van de simpelste traktaties van het jaar was. De geur van versgebakken oliebollen bracht haar naar de kraam, maar de prijzen maakten dat ze zich even afvroeg of ze op een kerstmarkt in een luxe vakantieoord stond.
Maar het was niet alleen de prijs van een gewone oliebol die haar opviel. Naast de klassieke lekkernij prijkten er op het bord nieuwe, luxueuze varianten: een oliebol gevuld met pistachecrème, gedoopt in witte chocolade en bestrooid met eetbaar goud, de zogenaamde ‘Dubai bol’. Prijs? Acht euro vijftig per stuk. “Dat is geen traktatie meer, dat is een statussymbool,” zegt Marianne hoofdschuddend.
Van gulden naar goudprijs
In haar jeugd was een oliebol een onmisbaar onderdeel van de feestdagen. “Mijn vader haalde ze altijd met oud en nieuw. Voor een paar gulden hadden we een zak vol. We aten ze warm bij de vuurkorf in de tuin.” Tegenwoordig voelt Marianne zich bijna schuldig als ze slechts een paar stuks haalt. “Het is alsof ik luxegebak koop in plaats van een simpele oliebol.”
Ze begrijpt dat de tijden veranderen, maar vindt de huidige prijzen moeilijk te verteren. “Ik snap dat de kraamhouders hogere kosten hebben door dure ingrediënten en energiekosten, maar dit gaat wel heel ver. Voor veel mensen is het gewoon niet meer haalbaar om zoiets simpels te kopen, laat staan die ‘Dubai bol’.”
Van traditie naar exclusiviteit
Het is niet alleen de gewone oliebol die duurder is geworden. Marianne merkt dat de kramen steeds meer luxueuze varianten aanbieden. Naast de Dubai bol zag ze ook oliebollen met exotische vullingen zoals salted caramel, macarons, en zelfs champagne-infusies. “Natuurlijk zien ze er prachtig uit, maar dat is niet waar een oliebol voor staat. Het is bedoeld als iets eenvoudigs, iets dat iedereen zich kan veroorloven.”
Haar buurman Arjan bakt daarom al jaren zijn eigen oliebollen. “Hij maakt er veertig voor dezelfde prijs als wat ik betaal voor zes stuks,” zegt ze. Maar voor Marianne gaat het niet alleen om de kosten. “Het is de sfeer bij de kraam, de geur van vers deeg, en het gevoel van traditie. Dat kan ik thuis niet namaken.” Toch vraagt ze zich af hoe lang ze dit nog vol kan houden.
De emotionele prijs van luxe
De prijzen raken Marianne niet alleen financieel, maar ook emotioneel. “Een oliebol is altijd een stukje feestvreugde geweest. Iets kleins dat je geluk brengt, zelfs als je weinig te besteden hebt.” Nu voelt het alsof zelfs dat stukje geluk steeds exclusiever wordt. “Je kunt je bijna niet meer voorstellen dat dit ooit iets was wat iedereen kon kopen, zonder erbij na te denken.”
Toch begrijpt ze dat de kraamhouders ook worstelen. “Ze hebben te maken met torenhoge kosten, dat weet ik. Maar waar ligt de grens? Het lijkt wel alsof de oliebol symbool staat voor alles wat in onze samenleving onbereikbaar wordt.”
Een wens voor de toekomst
Dit jaar twijfelt Marianne of ze nog naar de oliebollenkraam zal gaan. “Misschien haal ik er gewoon eentje, om de traditie toch een beetje in stand te houden. Maar die Dubai bol laat ik aan me voorbijgaan.” Voor haar blijft de oliebol een symbool van wat simpel en bijzonder hoort te zijn.
“Mijn wens is dat de oliebol weer wordt wat hij was: een lekkernij waar iedereen blij van wordt, ongeacht je portemonnee.”
Wat vind jij? Zijn luxevarianten zoals de Dubai bol een leuke toevoeging, of drijven ze de traditie te ver van haar oorsprong? Laat het ons weten door een reactie op Facebook achter te laten!
